De gang van zaken tijdens een hoorzitting van de examencommissie bij fraude

Als student kun je je soms in een lastig parket bevinden als je beschuldigd wordt van fraude. Dit kan variëren van het hergebruiken van oude papers zonder de juiste bronvermelding tot het inleveren van werk dat door AI, zoals ChatGPT, is gemaakt, of het ongeoorloofd gebruiken van informatie tijdens een tentamen. Tools als Brightspace en Urkund zijn erop getraind om opvallende gelijkenissen op te sporen, en zo kan een docent aan de fraudebel trekken. We vertellen hier wat er gebeurt als zoiets jou overkomt en hoe je je kunt voorbereiden op een hoorzitting bij de examencommissie.

Wat gebeurt er na een fraudevermoeden? 

Wanneer een docent door middel van een inleverapplicatie (zoals Gradework, Brightspace, Blackboard, Ephorus en Turnitin), vermoedt dat er fraude in het spel is, wordt jouw werk vergeleken met bestaande teksten op het internet en in scriptiedatabanken. Een te hoog overeenkomstpercentage zet de boel in beweging. In dit artikel lees je hoeveel procent plagiaat je mag hebben.  Een fraudevermoeden kan ook ontstaan wanneer je ingeleverde werk verdacht veel lijkt op eerder ingediend werk, of wanneer AI-gegenereerde content wordt herkend.

Lees ook: ChatGPT en plagiaat, dit moet je weten

De examencommissie, gewapend met deze informatie, nodigt je vervolgens uit voor een gesprek. Meestal zijn hier de voorzitter van de commissie, een ambtelijk ondersteuner of secretaris, en één of twee andere leden bij. Ze zullen grondig je zaak onderzoeken, maar wees gerust: je krijgt de kans om jouw kant van het verhaal te vertellen.

Lees ook: AI voor studenten: waarom je er niet blind op moet vertrouwen. 

Let op: Fraude kan ook voorkomen tijdens groepsopdrachten, waarbij één of meerdere studenten werk inleveren dat niet geheel door hen is gemaakt of zonder medeweten van anderen. Lees hier meer over hoe fraude bij groepsopdrachten werkt en wat je kunt doen om jezelf te beschermen.

Procedure na een vermoeden van fraude door examencommissie

Het proces start wanneer een docent, door bijvoorbeeld het signaleren van overeenkomsten in een plagiaatdetectietool, vermoedt dat er sprake is van fraude. Zie ook: Brief naar de examencommissie, en nu? 

• Communicatie: De eerste stap is dat de docent je via e-mail informeert over zijn vermoeden en de examencommissie op de hoogte brengt. Lees ook: Gesprek met de examencommissie over fraude: wat staat je te wachten? 

• Documentatie: Vervolgens wordt er een gedetailleerd verslag opgesteld, met bewijsmateriaal dat de mogelijke fraude ondersteunt. Hierbij kun je denken aan een rapport van Turnitin of bewijs dat jouw tekst verdacht veel lijkt op AI-gegenereerde content. Zie ook: Kunnen docenten ChatGPT herkennen? 

• Uitnodiging voor hoorzitting: Daarna krijg je een uitnodiging voor een hoorzitting waar je de gelegenheid krijgt om jouw verhaal te doen. Als je uitgenodigd bent voor een hoorzitting wegens een vermoeden van plagiaat, is het belangrijk dat je goed voorbereid bent. Wat kun je verwachten tijdens deze hoorzitting? Lees meer hierover in dit artikel, zodat je goed voorbereid het gesprek aangaat.

Voorkomen is beter dan genezen. Lees daarom dit artikel, hier leggen wij uit hoe je jouw ingeleverde werk kan checken op fraude. 

Jouw rechten en opties tijdens een hoorzitting van de examencommissie bij fraude 

Het is goed om te weten dat je niet verplicht bent om schriftelijk op beschuldigingen te reageren, maar het is vaak wel slim om jouw kant van het verhaal te vertellen. Je hebt ook het recht om gehoord te worden tijdens de hoorzitting. Dit is hét moment om misverstanden de wereld uit te helpen en jouw situatie te verduidelijken. Onthoud: aanwezig zijn bij de hoorzitting is niet verplicht, maar wordt sterk aangeraden.

Dit proces kan ongetwijfeld spannend zijn, maar met de juiste voorbereiding en door te weten wat je rechten zijn, kun je je sterker voelen in deze situatie. Onthoud dat het altijd loont om open en eerlijk te zijn, en gebruik deze kans om eventuele misverstanden uit de weg te ruimen.

Tijdens deze hoorzitting krijg je dus de kans om jouw kant van het verhaal te vertellen, óók als je beschuldigd wordt van parafraseren zonder juiste bronvermelding. Maar is parafraseren altijd plagiaat? Lees meer over wat wel en niet als plagiaat wordt beschouwd in dit artikel.

Voorbereiding op hoorzitting van examencommissie bij fraude 

Een hoorzitting van de examencommissie doorlopen wegens fraudeverdenking voelt waarschijnlijk als je ergste nachtmerrie. Maar, met de juiste voorbereiding kun je je kansen om deze situatie goed door te komen, aanzienlijk verbeteren. Laten we eens duiken in hoe je dit het beste kunt aanpakken:

Verzamel je documentatie: Zorg dat je bewijsmateriaal en documenten die jouw verhaal ondersteunen paraat hebt. Of het nu gaat om eerdere concepten, e-mailwisselingen of notities, alles kan helpen.

Zoek advies op: Een gesprek met je studieadviseur of de Studentenadvocaat kan verhelderend werken. Zij kennen de klappen van de zweep en kunnen je strategisch en/of juridisch advies geven. Lees hier wat een advocaat voor studenten voor je kan betekenen. 

Je verhaal te oefenen: Een keer hardop je verhaal doen voor een vertrouwenspersoon kan je helpen om je gedachten te ordenen. De Studentenadvocaat is hier ook een goede partner voor.

Tijdens de hoorzitting met de examencommissie bij fraude 

Tijdens de hoorzitting is het jouw kans om jouw kant van het verhaal te doen. Dit is wat je in gedachten moet houden:

Wees open en eerlijk: Eerlijkheid wordt gewaardeerd. Vertel tijdens de hoorzitting duidelijk hoe je tot je werk bent gekomen en laat zien dat je intentie niet was om te bedriegen.

Geen vingerwijzingen: Het heeft geen zin om anderen de schuld te geven. Focus op wat jíj hebt gedaan en hoe je dacht dat het in orde was - zelfs als je achteraf inziet dat dit niet het geval was.

Begrip tonen: Laat zien dat je begrijpt waarom de situatie serieus is en wat de mogelijke gevolgen zijn. Een open houding kan het verschil maken.

En als ze vragen naar een oplossing tijdens de hoorzitting … 

Als je de kans krijgt om een oplossing voor te stellen, grijp deze dan met beide handen aan. Geef aan dat je hoopt op een tweede kans en dat je bereid bent het werk over te doen of een alternatief onderwerp aan te snijden. Jouw bereidheid om te leren van de situatie en het in de toekomst beter te doen, kan in je voordeel werken.

Wat zijn de mogelijke gevolgen na de hoorzitting? 

Fraude wordt niet licht opgenomen in het hoger onderwijs. De gevolgen kunnen variëren van het ongeldig verklaren van je werk tot zwaardere sancties, afhankelijk van de ernst van de fraude en of je eerder fraude hebt gepleegd. Elke onderwijsinstelling en opleiding heeft hierin eigen regels en de examencommissie hanteert vaak een sanctieladder om te bepalen wat gepast is. Dit hangt ook samen met de belangrijkheid van het werk (je eindscriptie is een ander verhaal dan een paper in jaar 1). Lees hier welke gevolgen fraude nog meer kan hebben voor jou als student.

Het klinkt allemaal best heftig, en dat is het ook. Maar onthoud dat je niet alleen staat in dit proces. Met de juiste voorbereiding en ondersteuning kun je deze hobbel overwinnen. Het is een leermoment dat je uiteindelijk sterker en wijzer zal maken.

Belangrijk om te weten over een hoorzitting van de examencommissie bij fraude 

Als je als student wordt beschuldigd van fraude, komt er een hoop op je af. Misschien voel je je wel overweldigd of onzeker over wat je te wachten staat. Het is goed om te weten dat je niet alleen staat. Hier wat tips en info om je door deze periode heen te helpen.

• Je bent niet verplicht om op verdenkingen van fraude te reageren, maar het kan in je voordeel werken als je dat wel doet. Wil je desondanks geen gebruik maken van je recht te worden gehoord, geef dit dan door aan de secretaris van de examencommissie. 

• Het niet bijwonen van de hoorzitting betekent niet dat er geen beslissing wordt genomen. Er wordt dan gewoon een beslissing genomen zonder jou te hebben gehoord.

• De hoorzitting is een kans om je perspectief te delen; gebruik deze wijselijk.

We begrijpen dat dit een stressvolle tijd voor je kan zijn. Je hoeft dit echter niet alleen aan te pakken. Ondersteuning is beschikbaar, zoals de hulp van De Studentenadvocaat, die je kan begeleiden en ondersteunen door het hele proces. Het doel is om tot een eerlijke beslissing te komen, gebaseerd op alle beschikbare informatie.

Hoe kan De Studentenadvocaat helpen bij een fraude hoorzitting? 

Het inschakelen van een advocaat die gespecialiseerd is in onderwijsrecht kan een groot verschil maken. De Studentenadvocaat kan je voorzien van juridisch advies, helpen bij het voorbereiden van je verdediging en je bijstaan tijdens de hoorzitting zelf. Als je ondersteuning nodig hebt, twijfel dan niet om contact op te nemen. Wij gaan zo goed als kosteloos voor je aan de slag.