Fraude tijdens groepsopdrachten: Wie is verantwoordelijk?

Je kent het vast wel: groepsopdrachten. Samenwerken, taken verdelen en ervoor zorgen dat het werk netjes wordt ingeleverd. Groepswerk is bedoeld om je te leren samenwerken en communiceren met anderen.

Maar wat gebeurt er als één van je groepsgenoten fraude pleegt? Wie krijgt dan de schuld? En wat als jij niets verkeerd hebt gedaan, maar toch wordt beschuldigd? Dat is precies waar we het in dit artikel over gaan hebben. We leggen je uit wat studiefraude bij groepsopdrachten inhoudt, wie verantwoordelijk is en wat je moet doen als je onterecht beschuldigd wordt.

Wat is studiefraude bij groepsopdrachten?

Fraude betekent dat je iets doet wat tegen de regels is. Bij studiefraude gaat het om valsspelen tijdens een opdracht, toets of tentamen. Denk aan plagiaat – teksten van internet kopiëren zonder bronvermelding. Of onderzoeksresultaten verzinnen. Dat mag natuurlijk niet. Maar bij een groepsopdracht wordt het nog lastiger. Wat als één iemand fraude pleegt zonder dat jij het weet? Helaas kan dat gevolgen hebben voor iedereen in de groep, zelfs voor de mensen die niets fout hebben gedaan.

Lees ook: Wat is fraude en hoe kun je het voorkomen? 

Wie is verantwoordelijk voor studiefraude in een groep?

Hier komt het lastige: vaak wordt de hele groep verantwoordelijk gehouden. Als één groepslid fraudeert, kan dus de rest ook worden gestraft. Dit komt doordat scholen en universiteiten vaak de regel hanteren dat iedereen in de groep medeverantwoordelijk is voor het eindproduct. Dit heet collectieve verantwoordelijkheid.

Het klinkt misschien oneerlijk, vooral als je niets wist van de fraude. Maar in de praktijk geldt vaak: onwetendheid is geen excuus. Dat betekent dat ook jij dezelfde straf kunt krijgen als degene die de fout heeft gemaakt. Dit kan flink schrikken zijn als je nergens van af wist.

Hoe kan dit in praktijk fout gaan?

Laten we een voorbeeld nemen. Je werkt aan een project met vier andere studenten. Iedereen verdeelt de taken. Jij doet je deel netjes. Maar één van je groepsgenoten heeft het te druk met werk of sporten. Dus wat doet hij? Hij kopieert snel wat tekst van internet om toch iets in te leveren. Jullie denken dat alles in orde is en leveren de opdracht in.

Een week later krijg je een mail: beschuldiging van plagiaat. Jij schrikt, want je wist nergens van. Toch word je gezien als medeplichtige, omdat jouw naam óók onder het verslag staat.

Lees ook: Alles over de verschillende vormen van digitale toetsafname en digitale fraude

Wat gebeurt er als je beschuldigd wordt van fraude in een groepsopdracht?

Fraude plegen is geen kleinigheid. De straffen kunnen heel zwaar zijn. Scholen en universiteiten zien het als een serieuze overtreding, omdat je de integriteit van je opleiding schaadt. Mogelijke gevolgen zijn:

• Een 0 of zware onvoldoende voor de groepsopdracht

• Schorsing van de opleiding

• Uitsluiting van tentamens voor een periode

• In ernstige gevallen zelfs verwijdering van je opleiding

De gevolgen gaan verder dan alleen jouw studie. Het kan ook je toekomst beïnvloeden. Als je studievertraging oploopt door een schorsing, kan het langer duren voordat je je diploma haalt. Bovendien kan je reputatie schade oplopen, wat het lastig maakt om later aan een baan te komen. Word jij beschuldigd van studiefraude terwijl je niks fout hebt gedaan? Dan is het belangrijk om meteen actie te ondernemen. Wacht niet af. Hier zijn een paar stappen die je kunt nemen:

• Verzamel bewijs 

Laat zien wat jij hebt gedaan voor de opdracht. Heb je delen van het verslag zelf geschreven? Bewaar concepten, aantekeningen en mailtjes waarin je je deel van de opdracht bespreekt. Dit kan bijvoorbeeld een document zijn met versiegeschiedenis (zoals Google Docs) waarin duidelijk te zien is welk deel jij hebt geschreven. Dit helpt om aan te tonen dat jij geen fraude hebt gepleegd.

• Spreek je groepsgenoten aan 

Het kan zijn dat één van je groepsleden plagiaat heeft gepleegd zonder het te weten. Vraag of iemand per ongeluk teksten van ChatGPT heeft gekopieerd zonder bronvermelding. Als dit zo is, kun je als groep besluiten om de fout eerlijk toe te geven en samen met je docent te bespreken wat jullie moeten doen.

Lees ook: Is parafraseren plagiaat?

• Praat met je docent

Dit moet je zo snel mogelijk doen. Laat je docent weten dat je op de hoogte bent van de beschuldiging en vertel je kant van het verhaal. Als je bewijs hebt van jouw bijdrage, stuur dit dan mee. Soms kan de docent besluiten om je individueel te beoordelen op basis van je eigen werk.

Lees ook: Kunnen docenten ChatGPT herkennen?

• Bereid je voor op een gesprek met de examencommissie

In sommige gevallen zal de school je uitnodigen voor een hoorzitting bij de examencommissie. Dit gebeurt vooral bij ernstige fraude, zoals plagiaat of het vervalsen van onderzoeksresultaten. Zorg dat je goed voorbereid bent en al je bewijs meeneemt. Wees duidelijk over wat je zelf hebt gedaan en waarom je niet betrokken was bij de fraude.

Wil je meer weten over het gesprek bij de examencommissie en hoe een hoorzitting verloopt? Lees dan hier wat je kunt verwachten van een hoorzitting wegens fraude.

• Zoek juridische hulp 

In ernstige gevallen kan het handig zijn om De Studentenadvocaat in te schakelen. Wij weten precies wat je rechten zijn en hoe je je kunt verdedigen tegen beschuldigingen. Wil je weten hoe je in beroep kunt gaan als je het niet eens bent met de beslissing? Lees dan hier welke stappen je moet nemen.

Hoe kun je studiefraude in groepsopdrachten voorkomen?

Natuurlijk is voorkomen altijd beter dan genezen. Vooral bij groepsopdrachten. Je wilt natuurlijk niet in zo'n situatie terechtkomen. Gelukkig kun je maatregelen nemen om te voorkomen dat jij onterecht wordt beschuldigd van fraude bij groepsopdrachten:

Maak duidelijke afspraken. Spreek met je groep af wie welke taak doet. Zorg ervoor dat iedereen weet wat er van hem of haar wordt verwacht. Schrijf deze afspraken ook op. Zo kun je later laten zien wat jouw rol was.

Controleer het eindresultaat. Neem altijd even de tijd om het werk van de groep te controleren voordat je het inlevert. Zo kun je nagaan of er geen gekopieerde stukken zonder bronvermelding zijn gebruikt.

Communiceer met je docent. Heb je twijfels over het werk van je groepsgenoten? Bespreek het dan met je docent voordat je het werk inlevert. Dit kan helpen om te voorkomen dat je later verantwoordelijk wordt gehouden voor fouten die je niet hebt gemaakt.

Extra tip: Lees ook dit artikel over fraude, waarin wij uitleggen hoe je jullie ingeleverde werk kunt controleren om problemen te voorkomen.

Wat als het toch misgaat?

Soms gaat het toch mis. Ondanks al je voorzorgsmaatregelen kan het gebeuren dat je betrokken raakt bij een geval van studiefraude. Het belangrijkste is dan: blijf kalm en handel snel. Verzamel je bewijs, leg je verhaal uit aan je docent en vraag om een eerlijk oordeel. In sommige gevallen kan het zelfs handig zijn om juridische hulp in te schakelen – vooral als de gevolgen groot zijn, een schorsing bijvoorbeeld.

Bij De Studentenadvocaat kunnen we je helpen als je te maken krijgt met een beschuldiging van fraude. Wij kennen de regels en kunnen je bijstaan tijdens gesprekken met de examencommissie of school. Heb je vragen of wil je meer weten? Stuur ons dan vandaag nog een bericht, gewoon in je eigen woorden. Wij staan voor je klaar.

De Studentenadvocaat helpt studenten bij een negatief bindend studieadvies, en beschuldigingen van fraude of plagiaat. Zo goed als gratis, voor iedereen en meteen.

• Heb je een negatief bindend studieadvies ontvangen? Stuur ons dan een bericht.

• Word je beschuldigd van fraude of plagiaat en loop je daardoor studievertraging op? Neem dan contact op.

• Bezoek ons leerplatform en vind er de antwoorden op je vragen. Als je vraag er niet tussen staat, vul dan het contactformulier in.