Ben je van plan om binnenkort te beginnen aan een hbo-opleiding? Misschien zit je te denken aan hbo-rechten, of zie je jezelf al in het wit uniform bij hbo-verpleegkunde. Welke studie het ook wordt, het eerste jaar is niet niks. Nieuwe mensen, nieuwe vakken, nieuwe hoge school … én dat ene papiertje dat je wilt binnenslepen: je propedeuse (ook wel ‘P’ genoemd). Maar wat is die propedeuse nu precies, welke regels gelden er in 2025 voor het hbo en hoe voorkom je een negatief bindend studieadvies (BSA)?

Wat is een propedeuse?

De propedeuse is als het ware de oorkonde van je eerste studiejaar in het hbo. Als je in dat eerste jaar alle studiepunten (meestal 60) weet binnen te slepen, ontvang je je “P”. Hiermee toon je aan dat je het niveau van de opleiding aankunt. Je volgt in dat eerste jaar vaak basis- en inleidende vakken die je klaarstomen voor de rest van je opleiding. Ben je bijvoorbeeld een hbo-rechtenstudent, dan krijg je vakken als Inleiding Strafrecht en Rechtsfilosofie. Doe je hbo-verpleegkunde, dan bekijk je eerst de basis van anatomie, fysiologie en verpleegtechnische vaardigheden. Zie het als een soort test: “Ben jij ‘op je plek’ bij deze studie?” En zodra je je “P” in the pocket hebt, ga je naar de verdiepingsfase van je studie. Let op: Met de eventuele veranderingen in het BSA vanaf 2025-2026, vraag je je misschien af of dit ook invloed heeft op hoeveel punten jij moet halen voor je P. Lees ons artikel om te zien of de nieuwe bsa-regels ook voor jou gelden.

Wat zijn de regels voor het halen van je propedeuse op het hbo?

Het principe is als volgt: je moet in je eerste jaar alle benodigde studiepunten zien binnen te slepen. Dat zijn meestal 60 punten voor de hele propedeuse. Red je dat niet in één jaar? Niet getreurd, want de meeste hbo-instellingen geven je twee jaar de tijd om alles bij elkaar te sprokkelen. Alles wat je in jaar 1 niet hebt gehaald, kun je in principe herkansen in jaar 2.

Maar let op: blijft je totaal na twee jaar onder de 60 punten, dan kan de hogeschool beslissen dat je niet voldoende basis hebt om de opleiding succesvol af te ronden. In dat geval krijg je een negatief bindend studieadvies (BSA) en ben je verplicht te stoppen.  Pijnlijk, maar niet het einde van de wereld. Wat dat precies voor jou betekent? Lees hier wat er nog meer gebeurt als jij je propedeuse niet na twee jaar haalt.

Wat is het voordeel van een propedeuse?

Zodra je die welverdiende hbo-propedeuse hebt gehaald, wil je natuurlijk graag weten wat het oplevert en wat het nut ervan is. Goed nieuws: er kleven mooie voordelen aan het behalen van je hbo-propedeuse. 

1. Kans op een honoursprogramma

Heb je je propedeuse in één jaar behaald? Dan maak je bij veel hbo-opleidingen kans op deelname aan een honoursprogramma. Dit is uitdagend onderwijs dat verder gaat dan het standaardcurriculum. Perfect voor wie denkt: "Ik wil méér!" en alvast een voorsprong wil nemen op een succesvolle carrière. Lees ook: Tot deze datum kun je je aanmelden voor een studie in 2025!

2. Sneller naar de universiteit 

Met je propedeuse kun je vaak via een verkorte route doorstromen naar de universiteit. Vooral studenten van opleidingen zoals hbo-rechten of hbo-toegepaste psychologie kiezen regelmatig voor deze overstap. Maar let op: niet elke universiteit accepteert een propedeuse zomaar. Soms gelden er extra toelatingseisen, zoals een minimaal gemiddeld cijfer of specifieke vakken. Lees ook: Hoe werkt het bindend studieadvies op universiteiten? 

ChatGPT & andere AI-tools: wel of niet gebruiken? 

Het is 2025. AI-tools als ChatGPT, Smodin, Gemini zijn niet meer weg te denken uit het studentenleven. Maar let op: docenten zijn inmiddels net zo goed meegegroeid met deze technologie. Ze beschikken over geavanceerde AI- en plagiaatdetectiesoftware zoals Turnitin, en controleren streng – zelfs bij scripties, reflectieverslagen en minoropdrachten.

Wil je AI tóch gebruiken? Doe het slim. Laat het je helpen bij het structureren van je tekst of inspireren bij je onderzoek, maar copy-paste geen hele lappen tekst. Haal je eigen schrijf- en denk-skills van stal, want docenten prikken er zo doorheen als een opdracht door ChatGPT gemaakt is. Lees hier hoe docenten en professoren ChatGPT kunnen herkennen. 

Heb je echt het gevoel dat het niet klopt? Weet dan: je staat er niet alleen voor. Er zijn talloze studenten die ooit tegen onduidelijke of onrechtvaardige regels aanlopen. Laat je niet uit het veld slaan door misverstanden of strenge interpretaties – het zou zonde zijn als je studie hieronder lijdt.

Hoe lang mag je over een propedeuse doen?

Hoeveel tijd je krijgt om je propedeuse te behalen, hangt af van de regels van jouw hogeschool. Die regels staan in het Onderwijs- en Examenreglement (OER) – dé officiële gids voor alles rondom toetsing, studievoortgang en herkansingen. Over het algemeen geldt: je hebt twee jaar om alle 60 studiepunten binnen te halen. Lukt dat niet in je eerste jaar? Dan krijg je in jaar twee nog een kans om de ontbrekende punten te verzamelen.

Let wel extra op: veel hogescholen eisen dat je in jaar 1 al minstens 75% van je punten haalt (dat komt neer op 45 van de 60). Lukt dat niet? Dan kan een negatief BSA al in beeld komen. Altijd even de OER-check doen dus, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Hoelang is een hbo-propedeuse geldig?

Je propedeuse is in feite een diploma. Eenmaal binnen, dan is ‘ie van jou, voor altijd. Maar de vraag is wát je er later mee kunt. Dat hangt af van eventuele onderwijsvernieuwingen. Een propedeuse Informatica uit 1985 is formeel nog steeds een diploma, maar of die nog aansluit bij de nieuwste AI-ontwikkelingen in 2025… tja, daar kun je vraagtekens bij zetten.

Hoeveel studiepunten nodig voor propedeuse en BSA?

Bij de meeste hbo-opleidingen geldt: haal je in je eerste jaar 60 studiepunten, dan verdien je je propedeuse. Maar naast die propedeuse bestaat ook het bindend studieadvies (BSA) – de drempel die bepaalt of je mag doorgaan met je opleiding. Hoeveel punten je minimaal nodig hebt voor een positief BSA? Dat verschilt per instelling. Soms is het 45 punten, soms 48 of 50. De exacte grens vind je wederom in de OER van jouw opleiding. Even checken dus!

Haal je die ondergrens niet, dan volgt een negatief BSA – en dat betekent verplicht stoppen met je studie. Pijnlijk, en het kan ook financiële gevolgen hebben, zoals het verlies van studiefinanciering of je uitwonende beurs. Ontdek hier hoe je jezelf kunt inschrijven voor een andere studie na een negatief bsa. 

Zorg dus dat je precies weet waar je aan toe bent. Lees hier welke gevolgen een negatief bindend studieadvies nog meer heeft voor jouw studievoortgang.

Kun je een negatief BSA krijgen als je je propedeuse niet haalt?

Helaas wel. De meeste hogescholen hanteren de regel: alle punten in het eerste jaar = propedeuse op zak, en niet genoeg punten = een (mogelijke) afwijzing. Veel hbo-opleidingen geven je twee jaar om je propedeuse compleet te maken. Maar lukt het niet om binnen die tijd alle punten binnen te halen? Dan moet je – in de meeste gevallen – de opleiding verlaten en op zoek naar een andere hbo-instelling. Wil je ondanks een negatief BSA tóch doorgaan met dezelfde studie? Lees dan in dit blog wat je moet doen.

Is er ruimte voor uitzonderingen? 

Soms wel. Heb je bijvoorbeeld 55 van de 60 punten, dan mag je bij sommige opleidingen door naar jaar 2, op voorwaarde dat je de resterende vakken in dat jaar alsnog haalt. Doe je dat niet? Dan volgt alsnog een negatief BSA.

Denk je dat jouw situatie anders ligt? Bijvoorbeeld omdat je door een fout van de onderwijsinstelling of door dringende medische/persoonlijke omstandigheden je propedeuse niet kon halen? Dan kun je vaak een uitzondering aanvragen bij de examencommissie. Bsa uitstel bijvoorbeeld. 

Ben je onterecht afgewezen? Neem contact op met De Studentenadvocaat – we kijken graag wat we voor je kunnen betekenen. Lees hier meer over onze kosten. 

Wat als mijn school zich niet aan de hbo propedeuse regels houdt?

Krijg jij het idee dat je school niet geheel netjes volgens de eigen OER werkt? Of heb je onterecht een negatief BSA gekregen? Dan kan De Studentenadvocaat je misschien redden. Wij helpen je om sterker in je schoenen te staan en een bezwaar- of beroepsprocedure te starten. Stuur ons vandaag nog een bericht, gewoon in je eigen woorden.  Als we je kunnen helpen, dan gaan we zo goed als kosteloos voor je aan de slag.